Ponadto fakt przebywania na urlopie bezp³atnym mo¿e mieæ negatywny wp³yw na uprawnienia pracownika do urlopu i ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.
Je¶li bowiem stosunek pracy z pracownikiem przebywaj±cym na urlopie bezp³atnym d³u¿szym ni¿ 1 miesi±c i nie¶wiadcz±cym pracy w dniu 1 stycznia danego roku (a wiêc w dniu, w którym co do zasady nabywa siê prawo do kolejnego urlopu) zostanie rozwi±zany lub wyga¶nie, to pracownikowi temu nie przys³uguje prawo do urlopu wypoczynkowego za rok, w którym usta³o zatrudnienie (uchwa³a S±du Najwy¿szego z dnia 25 wrze¶nia 1980 r., V PZP 2/80, OSNCP 1981 r. nr 4 poz. 46).
Ponadto okres urlopu bezp³atnego nie podlega wliczeniu do okresu zatrudnienia, od którego zale¿± uprawnienia do ¶wiadczeñ pieniê¿nych (zasi³ek chorobowy, zasi³ek macierzyñski i inne). Je¿eli w czasie urlopu bezp³atnego pracownik jest niezdolny do pracy, okresu tej niezdolno¶ci nie wlicza siê do tzw. okresu zasi³kowego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o ¶wiadczeniach pieniê¿nych z ubezpieczenia spo³ecznego w razie choroby i macierzyñstwa (t. jedn.: Dz. U. 2005 r. Nr 31 poz. 267).
W czasie gdy pracownik przebywa na urlopie bezp³atnym stosunek pracy zostaje zawieszony.
Przepisy szczególne przewiduj± od tej zasady pewne wyj±tki. Czasami nak³adaj± one tak¿e na pracodawcê obowi±zek udzielenia urlopu bezp³atnego. Oto niektóre z wyj±tków od zasad wymienionych w art. 174 § 1 i 2 kodeksu pracy:
-
Na podstawie art. 146 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe (t. jedn.: Dz. U. 2002 r. Nr 72 poz. 665) cz³onkowie zarz±du komisarycznego banku otrzymuj± w razie potrzeby urlop bezp³atny w macierzystym zak³adzie pracy na czas pe³nienia tej funkcji. Okres tego urlopu zalicza siê do okresów pracy oraz innych okresów, od których zale¿y nabycie uprawnieñ pracowniczych.
-
Pracodawca ma obowi±zek udzieliæ urlopu bezp³atnego w celu pe³nienia przez pracownika funkcji zwi±zkowej poza zak³adem pracy, je¿eli z wyboru wynika obowi±zek jej pe³nienia w charakterze pracownika. Taki urlop wlicza siê do okresu pracy, od którego zale¿± uprawnienia pracownicze (art. 25 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o zwi±zkach zawodowych; t. jedn.: Dz. U. 2001 r. Nr 79 poz. 854).
-
Pracodawca na podstawie art. 205 § 4 kodeksu pracy, na wniosek m³odocianego pracownika, ma obowi±zek udzielenia urlopu bezp³atnego w okresie ferii szkolnych, w wymiarze nieprzekraczaj±cym ³±cznie, wraz z urlopem wypoczynkowym, 2 miesiêcy. Jego czas wlicza siê do okresu zatrudnienia pracownika m³odocianego.
-
Pracodawca mo¿e udzieliæ bezp³atnego urlopu na wniosek pracownika podejmuj±cego naukê w szkole i w formach pozaszkolnych. Jego okres wlicza siê do sta¿u pracy, od którego zale¿± wszystkie uprawnienia pracownicze (§ 5 ust. 2 i § 11 z dnia 12 pa¼dziernika 1993 r. rozporz±dzenia w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykszta³cenia ogólnego doros³ych; Dz. U. Nr 103 poz. 472).
-
Osobie skierowanej do pracy przy zwalczaniu epidemii dotychczasowy pracodawca jest obowi±zany udzieliæ urlopu bezp³atnego na czas okre¶lony w decyzji o skierowaniu do takiej w³a¶nie pracy. Okres urlopu bezp³atnego zalicza siê do okresu pracy, od którego zale¿± uprawnienia pracownicze (art. 47 ust. 8 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zaka¿eñ i chorób zaka¼nych u ludzi; Dz. U. Nr 234 poz. 1570).
Podstawa prawna:
Ustawa kodeks pracy ( Dz.U z 1998 Nr 21 poz 94 ze zm.).
Przemys³aw Gogojewicz
Specjalista w zakresie prawa pracy i ubezpieczeñ spo³ecznych
www.gogojewicz.com